دانستن تاریخ هنوز یك ضرورت است؛ آنچه امروز هستیم، سایه دیروز است

شنونده‌ی بخش كوتاهی از گفتگوی برنامه‌ی «چراغ» با دكتر سیدمحمدكاظم احمدی، مدرس و پژوهشگر تاریخ بین‌الملل درباره " جایگاه علم و تمدن در قرون وسطی و تأثیر تمدن اسلامی بر شكل‌گیری پیشرفت غرب " باشید.

برنامه «چراغ» با محوریت تاریخ با تأكید بر اینكه تاریخ صرفاً روایت سال‌ها و نام‌ها نیست، بلكه آینه‌ای برای شناخت مسیر طی‌شده بشر و چراغی برای آینده است، تلاش كرد پیوند میان گذشته و امروز را برای مخاطبان روشن‌تر كند.

دكتر احمدی با مروری بر تاریخ دوران قرون وسطی و نسبت علم و جامعه در این دوره گفت: قرون وسطی، از قرن پنجم تا پانزدهم میلادی، مقدمه‌ای اساسی برای رنسانس و پیشرفت‌های علمی بعدی غرب به شمار می‌آید و فهم این دوره برای شناخت جایگاه تمدنی امروز جهان اسلام و غرب ضروری است.

دكتر احمدی با مقایسه دیدگاه جهان اسلام و اروپا نسبت به علم در قرون وسطی، تأكید كرد كه در جهان اسلام، علم بخشی از دین و راهی برای درك عظمت خداوند و خدمت به جامعه تلقی می‌شد. در همین دوره، مراكز علمی بزرگی همچون بیت‌الحكمه، دانشگاه الازهر، نظامیه‌ها، كتابخانه‌ها و رصدخانه‌ها نقش مهمی در توسعه علوم مختلف از جمله پزشكی، ریاضیات، نجوم، فلسفه و تاریخ ایفا كردند.

در مقابل، وی توضیح داد كه اروپا در بخش زیادی از قرون وسطی با ركود علمی مواجه بود؛ جایی كه علم عمدتاً در چارچوب‌های محدود كلیسا تعریف می‌شد و مراكز علمی به صومعه‌ها و مدارس كلیسایی محدود بودند. این تفاوت نگرش، به گفته او، تأثیر عمیقی بر مسیر بعدی تمدن‌ها گذاشت.

. دكتر احمدی اندلس اسلامی، جنگ‌های صلیبی و مسیرهای تجاری شرق مدیترانه را از مهم‌ترین كانال‌های انتقال علم و فرهنگ اسلامی به اروپا دانست؛ انتقالی كه از طریق ترجمه آثار علمی مسلمانان به زبان لاتین، زمینه‌ساز شكل‌گیری رنسانس شد.

وی همچنین با اشاره به محدودیت‌های اروپاییان در قرون وسطی برای كشورگشایی و سفرهای دریایی، توضیح داد كه اروپا تنها پس از رنسانس و پیشرفت‌های علمی و فنی توانست وارد عصر اكتشافات و استعمار شود؛ در حالی كه در قرون وسطی، جهان اسلام و چین از توانمندی‌های بیشتری در تجارت و دریانوردی برخوردار بودند.

در پایان برنامه بر این نكته تاكید شد كه فهم تاریخ، ابزاری برای آگاهی جمعی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی است؛ چراغی كه اگر روشن بماند، مسیر آینده را شفاف‌تر و آگاهانه‌تر پیش روی جوامع قرار می‌دهد.
و...

برنامه «چراغ» با موضوع تاریخ را جمعه‌ها، ساعت 21:30 الی با اجرای آرش امجدی 22:55 از رادیو تهران بشنوید.

می توانید در سرتاسر دنیا از طریق وب سایتWWW.RADIOTEHRAN.IR ضمن استفاده از پخش زنده شبكه، در جریان آخرین خبرهای رادیو تهران قرار بگیرید.
*هرگونه بهره برداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران تنها با ذكر منبع مجاز است.