یك استاد جمعیت‌شناسی در گفت و گو با رادیو تهران، با اشاره به كاهش نرخ باروری به كمتر از 1.6 درصد، این وضعیت را زنگ خطری جدی برای آینده جمعیتی ایران دانست و گفت: سبك زندگی غربی و افزایش سطح توقعات، از مهم‌ترین عوامل كاهش تمایل به فرزندآوری در جامعه امروز است.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی رادیو تهران، علی پژهان، استاد جمعیت‌شناسی در گفت‌و‌گو با برنامه «گفتاورد» كاهش نرخ باروری را پدیده‌ای جهانی دانست و تصریح كرد: ایران در روند نزولی فرزندآوری با بسیاری از كشورهای جهان همگرا شده است و در حال حاضر كمتر كشوری در دنیا شاهد افزایش جمعیت است. او این روند را نشانه‌ای از «كوچك شدن سیاره زمین از منظر جمعیتی» توصیف كرد.
به گفته این استاد دانشگاه، تئوری‌های جمعیتی باید به گونه‌ای بازنگری شوند كه منجر به افزایش نرخ باروری شوند.
وی با اشاره به تغییر نقش فرزندان در خانواده‌ها گفت: در گذشته فرزند، یك سرمایه اقتصادی و نیروی كار برای خانواده بود، اما امروز به هزینه‌ای سنگین برای والدین تبدیل شده است.
پژهان افزود: زوجین امروزی به‌دنبال رفاه مادی و داشتن كالا، مسكن و خودروی لوكس هستند و فرزندآوری را در اولویت نمی‌بینند. در نتیجه، فرزند به عنوان كالایی هزینه‌بر تعریف می‌شود و این نگاه منفی، نرخ باروری را كاهش می‌دهد.
این استاد جمعیت‌شناسی تأكید كرد كه كاهش فرزندآوری محدود به ایران نیست و حتی كشورهایی مانند چین نیز با اُفت چشمگیر جمعیت تا نیمه قرن حاضر مواجه خواهند شد.
به گفته او، امروزه خانواده‌ها داشتن فرزند كمتر را نوعی شاخص اجتماعی مترقی می‌دانند و چشم‌وهم‌چشمی و فشار اقتصادی نیز این روند را تشدید كرده است.
پژهان در ادامه اظهار داشت: والدین تلاش می‌كنند كمبودهای دوران كودكی خود را برای فرزندانشان جبران كنند و تنها در صورت كسب درآمدهای بالا حاضر به فرزندآوری می‌شوند؛ این نشانه بلوغ نیافتگی فرهنگی در نگاه به خانواده است.
وی با اشاره به تأثیر تحریم‌ها و وضعیت اقتصادی بر كاهش زادآوری، رشد طبقه متوسط را شرط تحقق عدالت اجتماعی و پایداری جمعیتی دانست.
او خاطرنشان كرد: در دهه‌های گذشته حتی نخبگان و مسئولان، شعار "فرزند كمتر، زندگی بهتر" را ترویج كردند و رسانه‌ها نیز به تداوم این سیاست غلط دامن زدند.
پژهان افزود: اجرای سیاست‌های افزایش جمعیت در كشور موفق نبوده است، چرا كه دولت هنوز به همگرایی لازم نرسیده و نگاه شعاری بر سیاست‌گذاری‌ها حاكم است. برنامه‌های تشویقی نیز در هیچ كشوری به‌تنهایی مؤثر نبوده‌اند؛ دولت‌ها باید به‌جای كمیت، به كیفیت جمعیت و تربیت نسل سالمند مفید توجه كنند.
«گفتاورد» را جمعه‌ها ساعت 14 بشنوید.
مخاطبان در سرتاسر دنیا از طریق وب سایتWWW.RADIOTEHRAN.IR ضمن استفاده از پخش زنده شبكه، در جریان آخرین خبرهای رادیو تهران قرار بگیرید.
كانال رادیو تهران را در پیام رسان بله به نشانی radiotehranplus@ جستجو كنید.
علاقه‌مندان می‌توانند برنامه‌های رادیو تهران را از اپلیكیشن ایران صدا دریافت كنند.
*هرگونه بهره برداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران تنها با ذكر منبع مجاز است.
